پایان نامه میزان خرافه گرایی در بین نسل قدیم و نسل جدید

پایان نامه کارشناسی روانشناسی بالینی بررسی رابطه میزان خرافه گرایی در بین نسل قدیم و نسل جدید

چکیده :

هدف از این پژوهش بررسی خرافه گرایی در بین نسل قدیم و جدید است که این تحقیق بصورت میدانی و توصیفی است . جامعه آماری این پژوهش عبارت از کلیه افراد زنان و مردانی که در دو بازه سنی 50 تا 70 سال برای نسل قدیم و 20 تا 30 سال برای نسل جدید ساکن در شهرستان اردبیل بودند. کلیه آزمودنی های پژوهشی با پرسشنامه های محقق ساخته مورد ارزیابی قرار گرفتند . دادههای جمع آوری شده با روش های آمار توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

بین خرافه گرایی در نسل قدیم و جدید تفاوت معناداری وجود دارد.بین خرافه گرایی در شهر و روستا تفاوت معناداری وجود دارد.بین خرافه گرایی در افراد مجرد و متاهل تفاوت.معناداری وجود دارد.سطح تحصیلات در افراد میزان خرافه گرایی در افراد به طور معناداری کاهش میابد .سطح اقتصادی در افراد میزان خرافه گرایی در افراد به طور معناداری افزایش میابد

مقدمه :

بحث خرافه گرایی و رمال محوری و جن گیر سالاری این روزها در جامعه خبری ایرانی داغ است و پرطرفدار. زمزمه هایی هم که درباره مشاهیر سیاست و ورزش به گوش می رسد بیش از پیش به این بحث داغ دامن می زند، از دستگیری جن گیرانی که با فلان مسئول و بهمان مربی رابطه داشته اند تا آستین بالا زدن شخص بعضی از مشاهیر فوق الذکر برای آزمودن عرصه ماورائ الطبیعه و ارتباط با اجنه و ارواح خبیثه، همه و همه هیزم در آتش این تنور داغ ریخته است. دست و پنجه نرم کردن با ارواح و استفاده ابزاری از ایشان تنها منحصر به مشاهیر ایرانی نیست، اینروز ها دیکتاتور لیبی هم دستی بر آتش جهان ارواح نهاده است و قرار شده است به زودی ارتشی از اجنه محترم را روانه دیار کفر کند تا دمار از روزگار کافران و متعدیان به بلاد اسلامی در بیاورند. از دنیای مشاهیر و بزرگان که بگذریم این نکته را باید قبول کنیم که خرافه پرستی در جامعه نیمه مدرن ایرانی، شدیدا رواج و نفوذ دارد. در واقع شاید وجود بعضی از اماکن خاص برای انجام بعضی از امور خاص برای بعضی از افراد خاص در گوشه و کنار شهرهای مختلف کشور (خصوصا تهران) در قرن دیجیتال و فناوری، کمی باور ناپذیر باشد، اما حقیقتی است غیر قابل انکار و حقیقت غیر قابل انکارتر اینکه رواج خرافه پرستی رابطه مستقیم دارد با توسعه فرهنگی و فکری یک جامعه و با بررسی وضعیت خرافه گرایی در جامعه ایرانی می توان به راحتی پی برد که ما در کجای راه صعود و توسعه ایستاده ایم. جمله بالا البته کمی نیاز به اصلاح دارد، بهتر است بگوییم طریقه ارضای میل به خرافه گرایی رابطه مستقیم دارد با توسعه و نه ذات خرافه گرایی. بشر ذاتا مایل است به فهم اسرار ناشناخته و فتح قلل ماوراء الطبیعه و اصولا فلسفه پیدایش خرافه از همین تمایل سرچشمه می گیرد، اما خرافه و جن گیری و رمالی اولین و نازل ترین مرتبه پاسخ به این نیاز طبیعی است، همانطور که تمامی شئون اجتماعی زندگی بشر رشد کرده است و توسعه یافته است، طریقه پاسخگویی به خواست های طبیعی او هم از این قاعده مستثنی نبوده است. امروز دیگر بساط فالگیر ها و رمال ها در جوامع توسعه یافته برچیده شده است، چرا که رمال کارش به واقعیت رساندن رویا و انجام کارهایی است که از عهده انسان عادی خارج است، او این کار را به ابلهانه ترین و توهین آمیز ترین شیوه انجام می دهد، این درست که یک لنگه کفش در بیابیان غنیمت است اما جادوی سینما دیگر مشکل کمبود کفش را برطرف کرده است. تئاتر و پس از آن سینما آمدند تا بساط فالگیر ها را جمع کنند ، آمدند تا به شیوه ای بسیار ماهرانه تر رویا ها و افسا نه ها را بدل به واقعیت کنند و پرده از اسرار غریبه عالم بردارند. امروز سینما در جوامع توسعه یافته کار همان جن گیر ها و ساحرگان دنیای باستان را انجام می دهد و آن ارضای حس ستر خواهی انسان است و اگر در جامعه ایرانی، مردم ناچار به بهره گیری از منابع فاسد و نخ نما جهت ارضای این حسشان می شوند، به دلیل عدم وجود یک ساختار هنری قوی وبومی است و همین رنگ زرد رخسار خرافه گرای جامعه ایرانی خبر از سر درون سینمای ضعیف، بی هویت، قاصر والکن ایرانی می دهد. علت دیگری که در زمینه خرافه گرایی جامعه ایرانی می توان از آن یاد کرد، برزخ فرهنگی است که انسان ایرانی در آن گیر افتاده است. جامعه ایرانی، یک جامعه قبیله ای، عشیره ای و روستایی است که در شهر رحل اقامت افکنده است، هیچ چیز انسان ایرانی به شهر و مدرنیته نمی خورد اما او در شهر و در مرکز شلیک های مدرنیزم زندگی می کند. شهر نشینی به عنوان یک پدیده وارداتی، بسیار عجول و کم طاقت بود برای جایگیری در بستر انسان ایرانی و همین عجله او، انسانی دو بخشی ساخت که هم از مواهب شهر نشینی و تجدد برخوردار است و ممتنع و هم قادر به کنار نهادن انگاره های باستانی، متحجر و واپس گرای خود نیست و شهری که این انسان ایرانی برای خود می سازد، شهری است دوگانه که تکلیفش به خودش هم روشن نیست، در کنار سینما بساط رمالی پخن می شود و در کنار استادیوم ورزشی دکان فروش آویز و بازوبند و چشم زخم و هر دو سو هم مخاطبان مشترک و همگن خود را دارند بدون اینکه مخل کار یکدیگر باشند واین از عجایبی است که شاید فقط در کشوری مانند ایران بشود آن را دید، نهاد های آوانگارد و تجدد خواه در همزیستی کاملا مسالمت آمیزی با نهاد های سنتی و واپس گرا به سر می برند. اما عاملی سومی که جامعه ایرانی را به سوی خرافه گرایی سوق می دهد عدم امکان اعمال قدرت اجتماعی و به تبع آن سرخوردگی جمعی است. تسلط بر جهان ماوراء مصداق بارز قدرت و فرد مسلط نمونه کامل یک انسان قدرتمند است، هنگامی که جامعه رو به خمودگی و ضعف گام بردارد، مردم ناگزیرند که از سرچشمه های گل آلود به قدرت ورزی بپردازند و چه سرچشمه ای وسوسه برانگیز تر از در اختیار داشتن عالم غیب؟ به اینترتیب جامعه ای که از عوامل فوق مبرا باشد یعنی نه هنر الکن داشته باشد و نه دوگانگی بافت های داخلی و نه ناتوانی در اعمال قدرت جمعی خصوصا در عرصه جهانی هیچ دلیلی ندارد که رو به جن گیر و رمال بیاورد، کما اینکه در جوامع توسعه یافته هیچگاه این اتفاق نمی افتد، چه برسد به اینکه این مسائل پوچ و احمقانه به سطوع بالای حکومتی هم رسوخ کند و بخشی از انرژی حاکمیت را به پاسخگویی به این مباحث اختصاص دهد.

فهرست مطالب

مقدمه :.. 9

بیان مسئله :.. 13

اهمیت تحقیق :.. 16

اهداف پژوهش :.. 18

فرضیه های تحقیق :.. 19

تعارف و مفاهیم :.. 20

تعریف خرافه :.. 22

2- الگوهای سه گانه برای تعریف خرافه.. 23

مدل نگرشی مبتنی بر دین و گزاره های دینی.. 24

مقدمه:.. 43

جامعه آماری :.. 43

نمونه و روش نمونه گیری :.. 44

ابزار تحقیق :.. 44

شیوه جمع آوری داده ها :.. 44

امار توصیفی :.. 47

بخش دوم آمار استنباطی :.. 53

نتیجه گیری:.. 62

نتایج به دست آمده مربوط به آمار استنباطی.. 63

پیشنهادات.. 64

فهرست منابع.. 67