پایان نامه بررسی عوامل موثر بر نگرش به قوانین و مقرارات  اداری در شهر خرم آباد

چکیده

هدف از تحقیق حاضر بررسی عوامل مؤثر بر نگرش به قوانین و مقرارات  اداری در شهر خرم آباد می­باشد. روش پژوهش با توجه به اهداف تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده ها میدانی و از نظر نحوه اجرا پیمایشی می باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه افراد 15 سال به بالا و ساکن در شهرستان­ خرم آباد تشکیل می دهند که تعداد آنها برابر یا 274359 نفر می باشد. حجم نمونه آماری نیز از طریق فرمول کوکران برابر با 384 نفر برآورد گردید. ابزار تحقیق حاضر پرسشنامه ای محقق ساخته و در قالب یک پرسشنامه 39 سوالی می‌باشد که جهت بررسی قابلیت اعتبار ابزار تحقیق از روش اعتبار صوری و برای سنجش پایایی ابزار تحقیق از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. پس از تأید اعتبار و پایایی پرسشنامه، جهت گردآوری داده های تحقیق از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای استفاده شده و سپس داده های تحقیق توسط نرم افزار spss تجزیه و تحلیل شده اند. براساس نتایج تحقیق  تاثیر 5 متغیر میزان برآورده شدن انتظارات اداری، کیفیت پاسخگویی کارمندان، ثبات قوانین و مقررات اداری، وجود نظارت و سیستم پاسخگویی به مشکلات و میزان تحصیلات بر نگرش به قوانین و مقررات اداری معنادار است. همچنین براساس نتایج حاصل از آزمون رگرسیون چند متغیره، متغیرهای وجود نظارت و سیستم پاسخگویی به مشکلات با ضریب رگرسیونی 381/0 و کیفیت پاسخگویی کارمندان با ضریب رگرسیونی 255/0 دارای بالاترین ضریب رگرسیونی و متغیرهای نوع شغل با ضریب 018/0 و جنسیت پاسخگویان با ضریب 019/0، داری ضعیف ترین ضریب رگرسیونی بر روی متغیر نگرش به قوانین و مقررات اداری می باشند.

مقدمه

یکی از مسائلی که امروزه معمولاً بین کشورهای جهان سوم منجمله ایران مشترک است، خصوصیات نظام اداری حاکم بر این جوامع و مشکلات ناشی از آنهاست؛ خصوصیات مذکور به گونه ای مشابه اند که این کشورها را به نحو بارزی از دیگر ممالک متمایز می سازد. حکومت‌ها و دولت‌ها، از قرن‌ها پیش با مشکل سوء استفاده کارکنان و کارگزاران دولتی روبه‌رو بوده‌اند و در متون باستانی نیز اشارات متعددی به این پدیده شده است که نشان می‌دهد، حکومت‌ها همیشه نگران سوء استفاده شخصی صاحب منصبان و کارگزاران دولتی از موقعیت و امتیاز شغلی خود بوده‌اند(مایر و سیرز،1378: 71). مسئولیت‌ها و اختیاراتی که طبق قانون به همه کارمندان دولت تفویض می‌شود، زمینه مساعدی را برای سوء استفاده تعدادی فراهم می‌کند. هزینه‌های اضافی متعددی که جرایمی نظیر اختلاس، ارتشا و جعل که جرایم جدیدی نیستند به جامعه و دولت تحمیل می‌کنند، باعث شده که کارشناسان علوم سیاسی، حقوقی، اجتماعی و اقتصادی در دهه‌های اخیر به پدیده تخلفات اداری و ابداع روش‌های موثر و کم هزینه برای مقابله با آن توجه نشان دهند(زارعی،1376).

اهداف تحقیق

هدف کلی: هدف کلی تحقیق حاضر بررسی عوامل موثر بر نگرش به قوانین و مقرارات  اداری در شهر خرم آباد می باشد.

اهداف ویژه:

• بررسی ارتباط بین میزان برآورده شدن انتظارات اداری و نگرش به قوانین و مقررات اداری.
• بررسی ارتباط بین کیفیت پاسخگویی کارمندان و نگرش به قوانین و مقررات اداری.
• بررسی ارتباط بین ثبات قوانین و مقررات اداری و نگرش به قوانین و مقررات اداری.
• بررسی ارتباط بین وجود نظارت و سیستم پاسخگویی به مشکلات و نگرش به قوانین و مقررات اداری.
• بررسی ارتباط بین ویژگی های جمعیت شناختی(جنسیت، سن، تحصیلات)، و نگرش به قوانین و مقررات اداری.
• بررسی ارتباط بین نوع شغل و نگرش به قوانین و مقررات اداری.

 فرضیه‏های تحقیق

1-5-1- فرضیه اصلی تحقیق: به نظر می رسد که عواملی همچون میزان برآورده شدن انتظارات اداری، کیفیت پاسخگویی کارمندان، ثبات قوانین و مقررات اداری، وجود نظارت و سیستم پاسخگویی، ویژگی های فردی و نوع شغل شهروندان بر نگرش آنها نسبت به قوانین و مقرارات  اداری در شهر خرم آباد موثر می باشد.

 فرضیات فرعی تحقیق

• به نظر می رسد بین میزان برآورده شدن انتظارات اداری و نگرش به قوانین و مقررات اداری رابطه معناداری وجود دارد.
• به نظر می رسد بین کیفیت پاسخگویی کارمندان و نگرش به قوانین و مقررات اداری رابطه معناداری وجود دارد.
• به نظر می رسد بین ثبات قوانین و مقررات اداری و نگرش به قوانین و مقررات اداری رابطه معناداری وجود دارد.
• به نظر می رسد بین وجود نظارت و سیستم پاسخگویی به مشکلات و نگرش به قوانین و مقررات اداری رابطه معناداری وجود دارد.
• به نظر می رسد بین ویژگی های فردی(جنسیت، سن، تحصیلات)، و نگرش به قوانین و مقررات اداری رابطه معناداری وجود دارد.
• به نظر می رسد بین نوع شغل و نگرش به قوانین و مقررات اداری رابطه معناداری وجود دارد.

 ویژگی های فردی(جنسیت، سن، تحصیلات)

ویژگی­های فردی عبارت است از ویژگی ها یا متغیرهای پیشینه­ای یا زمینه ای از قبیل؛ جنسیت، سن، تحصیلات و ... پاسخگو، که  از پاسخ­گویان پرسیده شد.

 نوع شغل

به نوعی فعالیت جسمی و فکری که مولد، مفید، مجاز و دارای درآمد باشد شغل می گویند(گولد و کولب،1386: 231). بنابر تعریفی دیگر عبارت است از مجموعه وظایف و مسئولیت‌های مرتبط و مستمر و مشخصی است كه از طرف سازمان به عنوان كار واحد شناخته شده است.

 نگرش نسبت به قوانین و مقررات اداری

واژه ی قانون به معنای روش، قاعده و ترتیب، سنّد، دستورالعمل و اصل هر چیز تعبیر شده است. در علم حقوق نیز، تعاریف زیادی از قانون شده است. از لحاظ حقوقی، قانون در دو معنای عام و خاص به كار می رود.

فهرست مطالب

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه .........................................................................................................................................  2

1-2- بیان مسئله  .................................................................................................................................... 4

1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق ............................................................................................................  5

1-4- اهداف تحقیق  .............................................................................................................................. 6

1-5- فرضیه‏های تحقیق........................................................................................................................   6

1-6- مدل مفهومی تحقیق ....................................................................................................................  7

1-7- تعریف واژه‏ گان کلیدی  ............................................................................................................. 8

1-8- سازماندهی تحقیق  ..................................................................................................................... 11

فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق

2-1- مقدمه .......................................................................................................................................  14

2-2- الگوهای سنتی مدیریت دولتی  ................................................................................................... 15

2-3- مدیریت دولتی نوین ..................................................................................................................  16

2-3-1- ویژگی های مدیریت دولتی نوین ..........................................................................................  17

2-3-2- تاثیر مدیریت دولتی نوین در اصلاح نظام اداری  .................................................................... 20

2-3-4- انتقادهای مربوط به مدیریت گرایی نوین  ............................................................................... 22

2-4- حکمرانی خوب ........................................................................................................................  23

2-4-1- ویژگی های حکمرانی خوب  ................................................................................................ 26

2-4-2- دلایل توجه به حکمرانی خوب  ............................................................................................. 26

2-4-3- تفاوت حاكمیت دولت با حکمرانی خوب .............................................................................  27

2-4-4- اصول پنج گانه حکمرانی خوب ............................................................................................  29

2-5- پاسخگویی ...............................................................................................................................  35

2-5-1- مبادله قدرت بین دولت وجامعه در سیستم پاسخگویی ...........................................................  37

 2-5-2- نشانه ها و نتایج مثبت پاسخگویی  ......................................................................................... 38

2-5-3- نشانه ها و تبعات منفی عدم پاسخگویی  ................................................................................. 39

2-5-4- هدفهای پاسخگوئی  .............................................................................................................. 39

2-5-5- انواع پاسخگویی  ................................................................................................................... 40

2-5-5-1- پاسخگویی عمومی و شهروندی  ........................................................................................ 41

2-5-5-2- پاسخگویی اداری  ............................................................................................................. 41

2-5-5-3- پاسخگویی حقوقی  ........................................................................................................... 42

2-5-5-4- پاسخگویی سیاسی ...........................................................................................................  43

2-5-6- نظریه های پاسخگویی  .........................................................................................................  44

2-5-7- دلایل نبود شفافیت وپاسخگویی در نظام اداری ایران  ............................................................. 46

2-6- قانون  .......................................................................................................................................  47

2-6-1- ویژگی های قانون .................................................................................................................  48

2-6-1-1- ویژگی های ذاتی  ............................................................................................................. 48

2-6-1-2- ویژگی های عرضی  .........................................................................................................  50

2-6-2-تورم قوانین  ............................................................................................................................ 54

2-6-3- علل ایجاد تورم قوانین  .........................................................................................................  55

2-6-3-1- خصوصیات ذاتی و عرضی قانون و تورم قوانین  ................................................................  55

2-6-3-2- قانون گذاری به مثابه تورم بالقوه قوانین  ............................................................................. 55

2-6-3-3- قانون گذار و تورم قوانین  ................................................................................................. 56

2-6-3-4- نقائص قانون و تورم قوانین  ............................................................................................... 56

2-6-3-5- متدهای تفسیر و تورم قوانین  ............................................................................................. 57

2-6-3-6- نظام سیاسی و تورم قوانین  ................................................................................................. 57

2-6-3-7- فرهنگ و سنت های حقوقی و سیاسی و تورم قوانین  ......................................................... 57

2-6-3-8- کمال گرایی و حداکثر گرایی حقوقی و تورم قوانین .......................................................... 58

2-7- قانون گریزی  ............................................................................................................................ 58

2-7-1- ابعاد قانون گریزی  ................................................................................................................ 59

2-7-2- قانون گریزی به مثابة رفتار نظام  ............................................................................................. 59

2-7-3- انواع قانون گریزی ................................................................................................................  60

2-7-3-1- قانون گریزی ابزاری .........................................................................................................  60

2-7-3-2- قانون گریزی اعتراضی (ناهمنوایی)  ................................................................................... 61

2-7-3-3- قانون گریزی اخلاقی   ...................................................................................................... 62

2-7-4- دلایل قانون گریزی  .............................................................................................................. 63

2-7-4-1- ریشه های تاریخی  ...........................................................................................................  63

2-7-4-2- ضعف معرفتی نسبت به قانون  ...........................................................................................  64

2-7-4-3- بی توجهی به فرآیند حق و تکلیف  ................................................................................... 64

2-7-4-4- تفکیک اخلاق از قانون  ...................................................................................................  64

2-7-4-5- بی توجهی به اهداف قانون  ..............................................................................................  64

2-7-4-6- ناهمخوانی میان فرهنگ و قانون   ....................................................................................... 64

2-7-4-7- تحلیل شخصی در مورد قانون  ..........................................................................................  65

2-7-4-8- ناهمخوانی میان سخن قانون و عمل مسئولین  ......................................................................65 

2-7-4-9- عدم تناسب میان مکا نیسم های تشویق و تنبیه قانونی   ........................................................ 65

2-7-4-10- تفکیک میان قوانین و اولویت گذاری آنها  .....................................................................  65

2-7-4-11- تعارض قوانین با منافع فردی  ..........................................................................................  66

2-7-4-12- به روز نبودن قانون  ........................................................................................................  66

2-7-4-13- برتری یافتن عرف و اعتقادات نسبت به حجیت قانونی   .................................................... 66

2-7-4-14- تلقی اشتباه از قوانین الزام آور   ........................................................................................ 66

2-8- نافرمانی مدنی   .......................................................................................................................... 67

2-9- پیشینه تحقیق .............................................................................................................................  70 

فصل سوم: روش شناسی تحقیق

3-1- مقدمه  ....................................................................................................................................... 79

3- 2- روش تحقیق  ............................................................................................................................ 79

3-3- جامعۀ آماری  ............................................................................................................................ 80

3-4- حجم نمونه   .............................................................................................................................. 80

3-5- روش نمونه گیری  ....................................................................................................................  81

4-6- ابزار گردآوری اطلاعات  .......................................................................................................... 82

3-7- اعتبار ابزار تحقیق ......................................................................................................................  82

3-8- قابلیت اعتماد ابزار اندازه‌گیری (پایایی)  .........................................................................  83

3-9- تجزیه و تحلیل داده­ها  ............................................................................................................... 84

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1- مقدمه .......................................................................................................................................  88

4-2- آمار توصیفی  ............................................................................................................................ 88

4-2-1- ویژگی های جمعیت شناختی پاسخگویان  .............................................................................. 89

4-2-2- توصیف داده­های مربوط به متغیر کیفیت پاسخگویی کارمندان  .............................................. 94

4-2-3-توصیف مرتبط با متغیر وجود نظارت و سیستم پاسخگویی به­مشکلات ....................................  95

4-2-4- توصیف داده­های مربوط­به متغیر وجود ثبات قوانین و مقررات اداری  ..................................... 96

4-2-5- توصیف داده­های مربوط­به متغیر میزان برآورده شدن انتظارات اداری .....................................  97

4-2-6- توصیف داده­های مربوط­به متغیر نگرش به قوانین و مقررات اداری .........................................  98

4-3- تحلیل فرضیات تحقیق(آمار استنباطی)  ....................................................................................... 99

4-3-1- آزمون کولموگرف- اسمیرنف(K-S) ...............................................................................  100

4-3-2- ضریب همبستگی اسپیرمن  .................................................................................................  101

4-3-3- آزمون خودهمبستگی دوربین- واتسن  ................................................................................. 105

4-3-5- تحلیل رگرسیون چند متغیره ......................................................  106

4-3-6- آزمون فریدمن  ................................................................................................................... 109 

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات 

5-1- مقدمه  ..................................................................................................................................... 111

5-2- یافته‌های توصیفی تحقیق  ......................................................................................................... 112

5-3- نتیجه­گیری از فرضیات تحقیق  ................................................................................................  113

5-4-  نتایج تائید یا عدم تائید فرضیه­ها در یک نگاه  .........................................................................  115

5-5- نتیجه گیری ............................................................................................................................  116

5-6- پیشنهادهای تحقیق ..................................................................................................................  118

5-7- محدودیت­های تحقیق .............................................................................................................  119

5-8- منابع   ...................................................................................................................................... 120

چکیده انگلیسی  ................................................................................................................................ 130

پیوست

پرسشنامه  .......................................................................................................................................... 132